Kamis, 03 Februari 2011

Satua Bawak: BOJOG


Suba telung jerikén I Gedé Ségel nglonggong tuak di warung Mén Kobiah. Matanné memarak, munyinné ngacuh. Lemesin ajak mulih ia nulak. Sing ké ada di kenehné masaré wireh guminé suba ngancan peteng?. Jeg setata nelahang peteng matuakan. Setata ngulurin sang kita, tusing ngitungang keséhatan. Mémé bapanné kadirasa pegat wat baongné suba nuturin, tusing masé masalin. Tuah ja suba ketah anaké nawang I Gedé Ségel teruna bedu.

I Gedé Ségel tusing ngelah gegaén. Tuwuhné jani suba nyaluk sasur tiban. Yadiastun tuwuh wayah, tondén masé ia ngelah kurenan. Miribang bajang-bajangé jejeh makurenan ajak I Gedé Ségel sawiréh tusing ngelah gegaén seken. Bilih-bilih demen mamunyah nganti lemah. Liu anaké nyambatang I Gedé Ségel tuwah teruna frustasi, kerana suba lingsir tondén masé makurenan. “Truli ci, Dé!” kéto biasanné timpalné ngwalék.

Tiang inget dugasé malam Sabtu, ia ngajakin tiang luas ngebar ke Désa Dukuh. Di kenehé dong nulak, nanging pedalem masé I Gedé Ségel padidianné luas ka bazzar di tanggun désa. Payu masé tiang ngatehin tur nimpalin ia mamunyah.

Neked di tongos bazzaré, tiang lan I Gedé milih negak paling sibucu. Apanga saru. Laut ia mesen kacang a kapar lan bir telung kerat. Jeg prajani tiang inguh, sawiréh tusing biasa minum-minuman misi alkohol. Payu tiang mesen és téh. Lénan tekén inguh, duur tiangé nadak masé sakit. Risamping ningehang musik ané keras, tiang masé tusing bani dusdus andus roko. Tiang kocap keni penyungkan alergi, sabilang maekin andus roko jeg prajani cekah-cekoh, kokohan. Sledétin tiang, botol minumanné nu bek masisa. Buin kejepné teka Putu Konci ajak Wayan Sereg nimpalin mamunyah. Yadiastun tiang tusing bareng nglonggong tur mamunyah, jeg tiang malunan ngutah. Uwék-uwék ngutahang kacang.

“Péh kadén nak minum tuak, arak lan bir gén bisa ngranayang ngutah. Ngranayang mabuk. Bes liu ngajeng kacang masé bisa ngutah. Pang sapalanan mai bir milu gelonggong, Dé!” Gedé Ségel, Putu Konci lan Wayan Sereg ngwalék tiang.

Sawatara jam satu ngedas lemah, mara suwud tiang ngebar di warung Dukuh. Gedé Ségel, Putu Konci suba punyah. Tiang lan Wayan Sereg gén tegteg. Wayan Sereg bedik minum apanga nyidang negakin montor mulih. Ipun ngandeng Putu Konci, tiang ngandeng Gedé Ségel. Pajalan motoré ngasirsir nglawan rasa dingin. Telung dasa menit sagét suba neked jumahné Gedé Ségel. Tiang ajak telu sumuyub lakar nginap ditu. Yén mulih masé suba ngedas lemah.

Teked di kamaré, timpal-timpal tiangé énggal geris-geris pules. Gedé Ségel lan Putu Konci suba sing sadar uli tongos bazzar. Wayan Sereg ulinan kenyel sépanan masé pules. Tiang onyah. Ongkeb. Marasa jejeh sawiréh munyin cicingé kraung-kraung di rurungé. Jeg nadak bulun kalong tiangé majujuk. Mageburan. Inget kén jani peteng Sukra Kliwon. Bayunné ngancan nyejehang apabuin liu anak ngorahang, méménné Gedé Ségel anak ugig. Bisa ngelarang pangléakan. Mara nyeledet marep kauh, ka jendéla sané tan misi kordén jeg tiang nepukin bojog di punyan sengapuré. Bojogé ngajingit. Nyumangkinang tiang jejeh.

Awak tiangé marasa kekeh. Batisé ngetor. Prajani peluh pidit yadiastun petengé dinginné ngliwat. Kenehé ngedén-ngedénang bayu lakar ngulah bojogé nto apang tusing ngugul. Merasa kekeh tiang tusing nyidayang majalan. Bayunné macepol. Laut tiang nundun timpal-timpalé. Gubeg-gubeg tusing ada anak bangun. Onyang saling petisin pules. Miribang onyang nedeng ngipi luwung. Ngipi matemu widiadari.

Rasa telah bayunné lakar nundun timpalé tusing masé nyidang ada ané bangun. Sabilang nyledét kauh, bojogé nu masé matinggah di punyan sengapuré. Di kenehé mara ngugu ada léak. Kadén anak orta mauk-maukan ada manusa bisa nglekas dadi léak. Mara masé ngugu yéning méménné Gedé Ségel ngelarang pangiwa. Dong sesai dingeh orta, méménne Gedé Ségel sai ugig. Yén ada anak ngelah gaé, biasa kakencanin. Yén masan endang-endang, ia bisa ngaénang ujan. Ento mawinan sabilang ada anak ngelah gaé di bebanjarané, sang matangun yadnya pasti nangkil jumahné. Ngidih tulung ngerunguang gaé apanga nyidang labda karya sidaning don, tusing ada anak ngéndah pélah. Yén ba katangkilan, jeg prajani kimud méménné Gedé Segel, ngorahang awakné manusa matah tusing nawang ida-idu apabuin nyidang ngerunguang gaé. Yén di lemah, ipun anak kimud-kimudan. Tusing pati bani ngajak anak. Kéto masé yén ajak ngendong setata nguntul. Negak sing ngidang makelo. Entudné ngenah majit siap. Nto koné ciri-ciri anak bisa ngléak.

Akabiasan ada ngelah keneh melihang raga, ngudiang milu nugtug Gedé Ségel mamunyah turé nginep jumahné. Ané buin pelih gedé, nginep rikala peteng Sukra Kliwon. Sinah ba kal anggona bé caru tekén méménné ané bisa ngléak. Sledét tiang buin ka jendéla, nu masé bojogé matinggah di punyan sengapuré. Sabilang tolih, jeg bojogé ngajengit. Calingné makemiah kena sunaran lampu. Nyumangkinang tiang jejeh. Buin tiang ngubeg-ngubeg timpalé apang ada nyak bangun. Sing masé nyidangang.

Nyajang tiang ngugu yén ada ilmu pangiwa lan ilmu sesirep. Buktinné yén amonto ban tiang nundun timpalé, buin nyambak bokné, buin ngidig bangkiangné tusing masé ada ané bangun. Miribang ilmu sesirep nika sampun nelusup ngawinang ané kena tis sirep cara bangké. Tusing ada makrisikan. Petengé ento, dadua tiang ngugu ada ilmu pangiwa. Pertama ada manusa bisa nglekas dadi bojog, ping kalih ada manusa ngelah ilmu sesirep.

Marasa jerih kerana tusing nyidangang nundun timpal ajak ngulah bojogé, tiang negarang nguncarang puja Tri Sandya. Salianan anggon ngulah bojogé anggon masé ngulah jejehé. Wénten pang satus plekutus lebih nguncarang Gayatri Mantram tiang mara nyidangang tenang. Turin nyidang sirep.

***

Semengan tiang dundun matan ai sané nelusuk saking jendéla kaca tan pakordén. Kijap-kijap tiang bangun. Sledet timpal-timpalé makejang suba magedi. Inget tiang tekén riwayat ibi peteng. Tusing nyidang pules sawiréh nepukin bojog matinggah di punyan sengapuré. Mara nyledét marep kauh ka jendéla, nu masé bojogé matinggah di punyan sengapuré. Mara tolih, bojogé ngajingit. Nu masé tiang ngelah rasa jejeh. Kéto masé ngelah rasa égar sawiréh nyidang ngasorang bojogé. Apa makrana keto, ba lemah nu masé dadi bojog tusing nyidang masalin rupa. “Da bani-bani nglawan icang nah. Cang anak ngelah mantra panulak baya. To ba makerana cai tusing buin nyidang masalin rupa dadi manusa. Da nyen cang pelihanga, cai ané ngamalunin. Jani ba tampi karmaphalané!” kéto tiang ngemikmik padidian. Masé déwék menang.

Unduké ibi peteng nepukin bojog tur nyidang ngalahang bojogé nganti sing nyidang masalin rupa dot tiang ngortoang ajak timpal-timpalé. Ngojog tiang ka paon di tongosé timpal-timpalé ngendong. Ada masé méménné Gedé Ségel. Ada bingung di kenehé, nyén sujatinné ibi sanja nglekas dadi bojog. Adi nu tileh gobané méménné Gedé Ségel. Apa dadongné dadi bojog?

“Dé, Tu kéto masé Wayan. Béh jeg tis sirepné ibi sanja. Nganti sing nyidang nundun!”

“Men kénkén unduké nganti nundunin?” Wayan Sereg matakon.

“Icang jejeh sawiréh nepukin bojog matinggah tur ngajengit di punyan sengapuré ibi peteng.”

“Wé to bojog ubuh-ubuhan, Gedé Ségel maan meli dugasé luas ka Sumatra!”

Tidak ada komentar:

Posting Komentar