Kamis, 03 Februari 2011

satua bawak : KUMAT


MARA sajan nyrejep ulian kiap, tiang gubeg-gubega tekén kurenané. Ia nyambatang, ponakan tiangé, Putu Raditya ngeling tan parérénan. Reramanné inguh turin ngidih tulung apanga tiang ja ané ngateh maubad ka rumah sakit. Kabenengan tiang ngelah mobil pick up. Tiang laut ngateh ka rumah sakit.

Di pajalan, bapanné Raditya, Wayan Arsa, nuturang pianakné uli selid ngeling tan parérénan. Uyang paling. Kamulan uli ibi semengan batuk maimbuh pilek baan kena yéh ujan dugas nangkil ka Pura Désa. Maimbuh petengé jani uli selidan kebus bara. Ukur panesné nganti 40 derajat celcius. Reramanné jejeh pianakné step. Suba pejangé di cacapanné dugas ujan bales, tusing masé meranén. Suba masé baanga nginem sirup ané maan dugas maperiksa di dokter, tusing masé mempan. Dadongné makébék ngusug cucuné nganggon lengis melah maimbuh bawang, panesné tondén masé tuun.

Bapanné nyambatang ajak tiang, ngelah rasa nyeh yén pianakné kena data-data. Apabuin tuni semengan maan sangkola tekén Dadong Dauh, anak tua ané kasengguh sakti bisa nglekas dadi badé matumpang pitu. Ia jejeh Dadong Dauh ané ngencanin pianakné. “Sing Dadong Dauh nyen ané ngendahang pianak tiangé, Bli. Ada keneh tiangé curiga mapan Putu maan sangkola tekén i dadong?”

“Béh, da kema lakunang kenehé Yan. Pianaké kumat panasné miribang Bli baan I Putu kena yéh hujan ibi!” saut tiangé sambilang nyupir.

“Curiga kan dadi Bli. Boya ja tiang menuduh.”

Tiang tan nimpalin omonganné. Tiang iteh konséntrasi nyupir. Jejeh nyupir das lemah, lakar nomplok cicing. Apabuin liu anak luas ka peken Tabanan negakin sepéda gayung. Pelih-pelih bisa ngaplag anak. Ponakan tiangé, Putu Raditya, tileh nu ngeling. Méméné nyangkol sambilanga baanga susu. Saja pedalem baan ponakanné, munyinné nganti ilang baan ngeling uli selidan.

“Bli kan lincah. Dija tongos ngalih bekel ané melah. Bli kan liu ngelah kanti balian. Ateh ja tiang Bli, ngalihang I Putu bekel apanga tusing nyidaang anaké ngugul!”

Tiang makenyem ningehang pangidih adi misan tiangé. Tiang laut nuturang tusing perlu ngalih gagemet anggon nyengker pianaké. Tiang nundén ia sakuluwarga jemet muspa, ngrestiti bhakti ring Widhi. Sabilang sanja tundén tiang ia mabhakti ka sanggah. Boya ja némbahang mabhakti ka pura-pura midehan. Adin tiangé sada seliwah. Demen luas ka pura-pura ajak timpal-timpalné. Sakatak pura gedé taén tangkilina. Nganti luas ka Jawa lan ka Lombok ngaturang bhakti. Kéwala ané éranang tiang, ia tusing taén tepuk mabhakti di sanggah padidi. Ento awinan tiang nglémékin apanga jemet mabhakti di sanggah sabilang sanja.

“Da nyen Bli tersinggung. Tiang suksma Bli nundén tiang apanga jemet mabhakti. Bli mirib cara anak tusing nawang tiang gén. Tiang bani matoh di désan iragané, nyén ané paling sai luas ka pura. Nyén paling liu nawang pura? Mirib onyang krama désané nawang, Wayan Arsa, ané jani mapungkus Pan Raditya ané paling sai lan paling liu nawang pura. Yan Bli nundén tiang mabhakti di sanggah sinah Bli keliru. Tiang ba lebihan nawang pura. Kéwala ngancan alih Widhi, sahasa Widhiné magedi!”

“Tusing ja kéto Yan. Widhiné tusing ja magedi!”

“Nah ngudiang to jugjagin Bli. Pangidih tiangé, Bli nyak ja ngatehin tiang ngalih balian ané paling sidhi. Tiang dot nunas gagemet. Widhiné tunasang gagemet tusing ja lakarang misi maan pangidih iragané. Da ja gagemet, tunasang mertha gén Widhiné demit!”

Tiang tuah nyidaang makenyem ningeh pangidih misan tiangé. Ada suba satu jam majalan, tondén masé tiang neked di rumah sakit. Uli Bedugul ka Rumah Sakit kamulan joh. Agetné, ponakan tiangé nyak nengil turin sirep di pabinan méméné. Satu jam di pajalan, tiang lan rombongan mara neked di pateluan Désa Belayu, Marga. Uli tongosé ento, mirib buin duang dasa menit gén suba neked di Rumah Sakit.

Adin misan tiangé nengil. Tingalin tiang, bibihné belusan. Macécéh pules nanggehang kiap. Onyang ajak sirep, sajaba tiang ané nu kedat baan supir tusing dadi kiap. Yan tiang milu kiap, bisa mobilé ngelimbeng turin sakuluwarga tiang sengkala. Aget dinginné nulungin apanga tiang tusing kiap.

Neked di Tanah Bang, pick up tiangé celeguk-celeguk cara anak bedak. Munyinné ngeses turin prajani mati. Tiang tuun. Ngidupang sénter ané ada di HPné. Tingalin tiang lengisné nu liu. Jail sang nuénang peteng, di pajalan mobil tiangé mati. Padalem ponakan tiangé makelo tusing maan ubad. Adi misan tiange laut kadundun. Ia tundén tiang nyogok mobilé. Kijap-kijap ia bangun turin ngedénang bayu lakar nyogok mobil.

Suéca sang nuénin peteng, mobilé buin nyak idup. Tiang nglanturang pajalan. Aget adi misan tiangé bayuné gedé. Tusing pocol sabilang wai fitness, lengenné dadi adokang anggon nyogok mobil. Pajalan mobilé buin ngasirsir ngelodang.

Neked di Dodik, buin mobilé ngeses. Lampuné prajani mati. Apa kadén tepukina, adi misan tiangé geleh, tur jejeh.

“Kambing majénggot Bli. Jénggot kambing Bli. Kambing gedé Bli!” munyin adi misan tiangé, turin limanné matujuhan kamalu.

“Cén kambing?”

Adin tiangé geleh. Awakné ngetor sambilang matujuhan. Tiang tusing nepukin apa. Kéwala tiang ngugu, baan adin tiangé kaliwat jejehné. Pang ngedil nyambatang ada kambing.

Ipah tiangé, Kadé Wulandari nganti bangun baan ningeh kurenané geleh. Kénéen kadén unduké, ipah tiangé nyerit baan jejeh.

“Kambing Bli. Kambing majénggot Bli. Matanné ngendih. Tiang jejeh Bli!” munyin ipah tiangé naanang jejeh. Ponakan tiangé nganti bangun baan ningeh reramané kadadua geleh. Ia buin ngeling gerak-gerak. Tiang paling padidi kénkén carané nulungin. Dot nyalanang mobil, kéwala nadak usak. Ditu lantas tiang ngrestiti bhakti maring Ida Sang Hyang Widhi mangdané mapaica kerahayuan. Mobil tiangé nyak idup turin nyidaang majalan ka rumah sakit.

Mirib baan kejejehné, adi misan tiangé melekur tiang. Tusing nyelepang limanné nyambak ebok tiangé. Suud jemaka duur tiangé, ditu lantas tiang nyidaang nepukin apa ané ngranaang adi misan lan kurenané ngetor naénang jejeh. Saja ada kambing. Kambingé ento mokoh. Ikutne dawa. Tandukne bawak. Seliwah tepuk, baan mabatis telu. Saja jenggotne lantang. “Mirib né maadan kambing lelekasan!” kéto abet tiangé di keneh.

Kambingé ento neleng tiang. Matanné cara ngendih. Ponakan tiangé nyajang pesu eling. Kaliwat gedeg, tiang laut tuun uli mobilé. Tiang maekin kambingé ento.

“Jero sampunang gulgula nika tiang, picayang ja tiang nyelang margi, tiang jagi matamba ka rumah sakit,” kéto tiang ngomong tekén kambingé ento.

Kambingé tusing masé makisid. Matanné nengneng tiang. Ngendih barak.

“Jero tiang nyelang margi, tiang jagi nunas ubad ka rumah sakit. Sampunang ja gulgula tiang lan kuluwarga. Tiang nyelang margi!” buin tiang ngesor apanga kambing mabatis telu ento magedi.

Tiang payu mamedih. Baan kambing mabatis telu ento tusing nyak makisid. Pedih tiangé kaliwat, baan tiang suba ngesor nyelang margi tusing masé baanga. Basang tiangé mauled, baan kambingé ento ngedekin tiang.

“É, yén cai sing nyak makisid. Da ci nyesel, buin mani anggon icang cai saté lan gulé!”

Suud ngomong kéto tiang mabalik menék mobil. Kenehé suba gedé lakar nabrak kambing mabatis teluné ento. Mesin mobilé idup, kambingé ilang.

Kukuh, 2 Pebruari 2011

Tidak ada komentar:

Posting Komentar